Hanna van Solinge

Het aantal mensen met een LAT-relatie tussen de 18 en 60 jaar bedraagt ruim 1 miljoen. Voor de meesten is latten tijdelijk; ruim de helft wil liever samenwonen. Gebrek aan betaalbare woonruimte belemmert dit in veel gevallen, met name voor jongeren. Voor oudere latters spelen beperkende familieomstandigheden en wet- en regelgeving vooral een rol. Als zelfstandig wonende latters massaal samenwonen, komen er naar schatting 149 duizend woningen vrij. Het netto-effect op de woningvraag is waarschijnlijk gering.

De afgelopen 25 jaar nam het aantal 80-plussers toe van 495.000 naar bijna 900.000. Het aantal 80-plussers dat in de Gemeentelijke Basisadministratie is ingeschreven bij een verzorgings- of verpleeghuis daalde in dezelfde periode van 105.000 naar 95.000. De afname heeft zich vooral bij ‘jongere’ leeftijdsgroepen (tot 90 jaar) en bij vrouwen voorgedaan, zo blijkt uit de cijfers. Bij mannen is in absolute aantallen juist sprake van een stijging. De gemiddelde leeftijd van mannen in verzorgingshuizen (bijna 84 jaar) is sinds de eeuwwisseling vrijwel constant. Bij vrouwen nam de gemiddelde leeftijd met 1 jaar toe tot ruim 86 jaar. Anno 2024 woont 11 procent van de 80-plussers en 28 procent van de 90-plussers permanent in een verpleeg- of verzorgingshuis.

Niet alleen bij overlijden, maar ook bij leven worden er door ouders aanzienlijke bedragen doorgegeven aan de jongere generatie. Het CBS verzamelt gegevens over schenkingen waarvoor aangifte bij de Belastingdienst is gedaan. In 2020 werd door 79 duizend huishoudens 5,5 miljard euro geschonken. Verreweg de meeste schenkingen (90 procent) tussen 2010 en 2021 gingen van ouder op kind. Van het totale geschonken bedrag werd meer dan 80 procent geschonken door personen uit de meest vermogende huishoudens. Ook het grootste deel van het ontvangen bedrag (60 procent) kwam terecht bij personen uit dergelijke huishoudens. In deze cijfers zijn de schenkingen waarvoor géén aangifte hoeft te worden gedaan (in 2020 lager dan 5.515 euro) niet opgenomen. Hierover zijn geen cijfers bekend. De totale omvang van geldstromen van ouders naar kinderen is naar zekerheid veel omvangrijker. Hoeveel omvangrijker is niet bekend.

Het themanummer 2025 van Demos richt zich dit jaar op ouderen van nu en in de toekomst.

Nederland telt meer dan één miljoen mensen die een partner hebben en er niet mee samenwonen. Veel ouderen kiezen voor een latrelatie na eerdere samenwoonrelaties. Zijn er aanwijzingen dat zij qua gezondheid een kwetsbare groep vormen?