Stijgende woningprijzen, minder geboorten
mei 2025 Artikel Daniël van Wijk, Peteke Feijten Het geboortecijfer in Nederland daalt al een aantal jaren en tegelijkertijd zijn de woningprijzen gestegen. Maken de gestegen woningprijzen het moeilijker voor mensen om een gezin te beginnen of uit te breiden? Dit onderzoek laat zien hoe de kans om een kind te krijgen verschilde tussen huurders en huiseigenaren in regio’s met hoge en lage woningprijzen, en in regio’s met hard en minder hard gestegen woningprijzen tussen 2012 en 2022.
Lagere inkomens beginnen steeds minder vaak aan kinderen
mei 2025 Artikel Daniël van Wijk Wonen en de levensloop Het geboortecijfer in Nederland is sinds 2010 aan het dalen. Tegelijkertijd zijn de inkomens van jongvolwassenen nauwelijks gegroeid, terwijl kindgerelateerde kosten van onder andere opvang en een gezinswoning flink zijn gestegen. Hangt het een met het ander samen?
Geron Grafiek: Ouders geven steeds meer door aan volgende generatie
maart 2024 Artikel Hanna van Solinge Wonen en de levensloop Niet alleen bij overlijden, maar ook bij leven worden er door ouders aanzienlijke bedragen doorgegeven aan de jongere generatie. Het CBS verzamelt gegevens over schenkingen waarvoor aangifte bij de Belastingdienst is gedaan. In 2020 werd door 79 duizend huishoudens 5,5 miljard euro geschonken. Verreweg de meeste schenkingen (90 procent) tussen 2010 en 2021 gingen van ouder op kind. Van het totale geschonken bedrag werd meer dan 80 procent geschonken door personen uit de meest vermogende huishoudens. Ook het grootste deel van het ontvangen bedrag (60 procent) kwam terecht bij personen uit dergelijke huishoudens. In deze cijfers zijn de schenkingen waarvoor géén aangifte hoeft te worden gedaan (in 2020 lager dan 5.515 euro) niet opgenomen. Hierover zijn geen cijfers bekend. De totale omvang van geldstromen van ouders naar kinderen is naar zekerheid veel omvangrijker. Hoeveel omvangrijker is niet bekend.
Geron Grafiek: Steeds meer 80-plussers wonen zelfstandig
december 2024 Artikel Hanna van Solinge Wonen en de levensloop De afgelopen 25 jaar nam het aantal 80-plussers toe van 495.000 naar bijna 900.000. Het aantal 80-plussers dat in de Gemeentelijke Basisadministratie is ingeschreven bij een verzorgings- of verpleeghuis daalde in dezelfde periode van 105.000 naar 95.000. De afname heeft zich vooral bij ‘jongere’ leeftijdsgroepen (tot 90 jaar) en bij vrouwen voorgedaan, zo blijkt uit de cijfers. Bij mannen is in absolute aantallen juist sprake van een stijging. De gemiddelde leeftijd van mannen in verzorgingshuizen (bijna 84 jaar) is sinds de eeuwwisseling vrijwel constant. Bij vrouwen nam de gemiddelde leeftijd met 1 jaar toe tot ruim 86 jaar. Anno 2024 woont 11 procent van de 80-plussers en 28 procent van de 90-plussers permanent in een verpleeg- of verzorgingshuis.
Veel jongvolwassenen worstelen met eisen ouderschap
februari 2025 Demos artikel Daniël van Wijk Nederlanders beginnen op steeds latere leeftijd aan kinderen. Gevraagd of zij aan de voorwaarden voldoen die aan het ouderschap worden gesteld, geven veel jongvolwassenen met een kinderwens aan dat het hen ontbreekt aan voldoende geld en een geschikte woning.
De kwetsbaarheid van single-zijn als anderen een gezin stichten
februari 2025 Demos artikel Aart Liefbroer De meeste mensen richten zich op een gezin in de levensfase tussen hun 30ste en 45ste levensjaar. Maar dat betekent niet dat single-zijn dan een uitzondering is. De helft van de huidige 45- tot 49-jarigen heeft ten dele of heel die bewuste periode zonder een partner doorgebracht. Vooral de permanente singles en zij die na scheiding single zijn gebleven doen het economisch en sociaal minder goed dan leeftijdsgenoten die permanent met een partner hebben samengeleefd.
Inmiddels hebben meer dan 1 miljoen Nederlanders een LAT-relatie. Is dit een keuze, of noodzaak? - Me Judice
februari 2025 Artikel Jornt Mandemakers, Hanna van Solinge Wonen en de levensloop Het aantal mensen met een LAT-relatie tussen de 18 en 60 jaar bedraagt ruim 1 miljoen. Voor de meesten is latten tijdelijk; ruim de helft wil liever samenwonen. Gebrek aan betaalbare woonruimte belemmert dit in veel gevallen, met name voor jongeren. Voor oudere latters spelen beperkende familieomstandigheden en wet- en regelgeving vooral een rol. Als zelfstandig wonende latters massaal samenwonen, komen er naar schatting 149 duizend woningen vrij. Het netto-effect op de woningvraag is waarschijnlijk gering.
Demos Themanummer AB2050 2024
december 2024 Demos artikel Jornt Mandemakers, Daniël van Wijk, Helga de Valk, Inge Hendriks, Joeke Kuyvenhoven Wonen en de levensloop De vier artikelen uit dit themanummer belichten ieder een aspect van het thema wonen en de levensloop.
House prices and fertility: Can the Dutch housing crisis explain the post-2010 fertility decline?
april 2024 Wetenschappelijk artikel Daniël van Wijk Wonen en de levensloop Daniël van Wijk laat in zijn artikel zien dat de daling in het geboortecijfer in Nederland gepaard gaat met stijgende regionale huizenprijzen. In regio’s waar de huizenprijzen het sterkst zijn gestegen, nam het geboortecijfer het meest af. Dit wijst erop dat de stijging van de huizenprijzen een belangrijke rol speelt in de daling van het geboortecijfer.
De invloed van verhuizen op jonge kinderen
december 2024 Demos artikel Helga de Valk Ouders maken zich vaak zorgen over de effecten die een verhuizing zou hebben op hun kinderen, maar de werkelijkheid laat zien dat verhuizingen vaak goed uitpakken. Voor een beperkt deel van de kinderen pakt het negatief uit.
Woontevredenheid in Europees perspectief
december 2024 Demos artikel Jornt Mandemakers, Inge Hendriks Wonen en de levensloop Nederlanders blijken tevreden over de woning waarin zij wonen. In vergelijking met andere Europese landen scoort Nederland zelfs relatief hoog. Ondanks deze hoge woontevredenheid zijn er verschillen zichtbaar in zowel Nederland als andere Europese landen; jongeren zijn minder tevreden dan ouderen en mensen met een partner zijn tevredener dan alleenstaanden.
Woningkrapte raakt vooral alleenstaande jongeren
december 2024 Demos artikel Jornt Mandemakers Wonen en de levensloop Er zijn meer alleenstaande huishoudens dan ooit. Alleenstaanden wonen minder vaak in een koophuis en in kleinere woningen dan samenwonenden. In vergelijking met 2015 – toen de spanning op de woningmarkt een stuk minder was – is de positie van jongeren verslechterd, in het bijzonder die van alleenstaande jongeren. De oudere alleenstaanden van nu woont juist vaker in een koophuis en minder vaak in een kleine woning dan de oudere alleenstaanden in 2015.
Gezinnen met lage inkomens steeds vaker in overbezette woning
december 2024 Demos artikel Joeke Kuyvenhoven, Daniël van Wijk Wonen en de levensloop Opgroeien in een krappe woning kan nadelige gevolgen hebben voor kinderen. Maar hoeveel en wat voor gezinnen met jonge kinderen wonen in een overbezette woning? En hoe heeft het aandeel gezinnen in een krappe woning zich de afgelopen jaren ontwikkeld? Er is een groeiende ongelijkheid in woonruimte, waarbij gezinnen met een lager inkomen vaker een te krappe woning bezetten.
Stijgende huizenprijzen deels verantwoordelijk voor daling geboortecijfer
juni 2024 Demos artikel Daniël van Wijk Wonen en de levensloop Sinds 2010 is het geboortecijfer in Nederland aan het dalen. In dezelfde periode zijn de huizenprijzen sterk gestegen, waardoor het lastiger is geworden voor jongvolwassenen om een betaalbare, kindvriendelijke woning te vinden. Deze twee ontwikkelingen lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. In regio’s waar de huizenprijzen het sterkst zijn gestegen nam het geboortecijfer het meest af. Dit wijst erop dat de stijging van de huizenprijzen een belangrijke rol speelt in de daling van het geboortecijfer.